Próba wysiłkowa stanowi jedno z ważniejszych i niezwykle użytecznych badań leżących u podstaw diagnostyki chorób układu krążenia. Badanie nazywane jest również EKG wysiłkowym i testem wysiłkowym. Podczas badania pacjent znajduje się cały czas w ruchu, zazwyczaj na przygotowanej w gabinecie bieżni bądź ergometrze rowerowym. Lekarz kardiolog ocenia pracę serca u osoby w trakcie wzmożonego wysiłku fizycznego. U osoby zdrowej w czasie próby wysiłkowej w wyniku zwiększenia wysiłku fizycznego następuje zwiększenie przepływu krwi przez naczynia wieńcowe. Dzięki temu pokrywane jest większe zapotrzebowanie serca na tlen. Badanie wysiłkowe pozwala kontrolować, jak w takim stanie reagują naczynia wieńcowe i serce pacjenta.
Badanie można również wykonać samodzielnie dla oceny sprawności fizycznej. Próba wysiłkowa jako badanie serca pozwala lekarzowi specjaliście na wykrycie chorób układu krążenia, w tym choroby wieńcowej.
Przed przystąpieniem do testu wysiłkowego pacjent musi się odpowiednio przygotować. Bezpośrednio przed badaniem pacjent poddawany jest wstępnej ocenie kardiologicznej. Przed testem wysiłkowym nie należy palić papierosów, pić mocnej kawy czy herbaty, a także spożywać posiłków. W zależności od zaleceń lekarza, badany może być poproszony o odstawienie stosowanych leków.
Samo badanie polega na umieszczeniu na klatce piersiowej pacjenta elektrod połączonych z urządzeniem rejestrującym zapis EKG. W celu monitorowania ciśnienia w czasie próby wysiłkowej pacjent zakłada na ramię specjalny mankiet. W pierwszym przypadku w czasie próby wysiłkowej stopniowo zwiększa się prędkość urządzenia oraz kąt nachylenia taśmy a jednocześnie monitorowane jest ciśnienie badanego oraz zapis EKG. Próbę wysiłkową kończy się wraz z osiągnięciem danej częstości akcji serca. Test wysiłkowy przerywa się w razie wystąpienia zmian w wykresie EKG bądź pojawienia się niepożądanych dolegliwości.
Próba wysiłkowa trwa od kilku do kilkunastu minut. Po wykonanym teście zaleca się dłuższy odpoczynek pod okiem lekarza prowadzącego.
Przeciwwskazania do testu wysiłkowego:
- wczesny okres po zawale serca;
- zapalenie mięśnia sercowego;
- choroba wieńcowa o niestabilnym przebiegu;